Elke brouwerij heeft zo zijn eigen apparatuur en zijn eigen manier van werken. We hadden het al over de inrichting van een microbrouwerij, De grote broers onder de brouwers, met continue brouwdagen en industriële batches van enkele tien- tot honderdduizenden hectoliters (denk aan Lindemans, Huyghe, Duvel Moortgat...), opereren op een schaal die ver afstaat van de werkwijze in zo'n microbrouwerijen. We spreken hier nog niet eens over de allergrootsten zoals AB InBev en Martens.
Naast enorme brouwketels, fermentatietanks en afvullijnen beschikken deze brouwerijen over gespecialiseerde, vaak geautomatiseerde installaties die efficiëntie en duurzaamheid maximaliseren. Dit is temeer het geval bij de productie van NABLAB (Niet-Alcoholisch Bier / Laag-Alcoholisch Bier), waar specifieke technieken en apparatuur cruciaal zijn om de gewenste smaak en kwaliteit te garanderen. Onderstaand is een opsomming gemaakt van de mogelijke installaties en technieken die grotere brouwerijen kunnen inzetten om hun productie te optimaliseren. Niet al deze apparatuur is standaard in elke industriële brouwerij terug te vinden. Afhankelijk van de schaal en de specialisatie van de brouwerij, kunnen sommige systemen meer of minder relevant zijn.
- Systeem voor geconditioneerd schroten: mout wordt licht bevochtigd vóór het malen om de kafjes intact te houden terwijl het binnenste van de moutkorrel fijner wordt gebroken. Dit levert een snellere filtratie op.
- Systeem voor nat schroten: mout wordt vermalen terwijl het volledig in water is ondergedompeld. Het kaf wordt apart gehouden en vormt geen filterbed. In plaats daarvan filtert een pers de vloeibare wort direct uit de moutpap. De filterpers vervangt dan de traditionele lauterkuip.
- Maischfilter: een alternatief voor de klassieke filtreerkuip, wat vooral nuttig is bij grote volumes.
- Hopseparator: verwijdert efficiënt grote volumes hopresten, wat bijdraagt aan de verwerkingscapaciteit.
- Pasteur (flash of tunnel): een cruciale stap voor houdbaarheid en microbiële stabiliteit, vooral bij NABLAB-productie, waar alcohol niet als natuurlijk conserveringsmiddel fungeert.
- Filtratiesystemen (platen- of membraanfilters) en centrifuges: zorgen voor een heldere, stabiele vloeistof zonder ongewenste deeltjes.
- Inline carbonatiesystemen zoals Carbunits, Dissolved Gas Control Systems of Venturi-injectoren, die een nauwkeurige controle over CO₂-gehaltes mogelijk maken.
- Industriële afvullijnen, die geavanceerde machines combineren voor het vullen, spoelen, sealen, etiketteren en palletiseren van flessen, blikken en fusten.
- Isobare vulmachines: tegendrukvullers die zorgen voor een constante bierstroom zonder schuimvorming, essentieel bij het verpakken van NABLAB-bieren die extra gevoelig zijn voor oxidatie.
- De lijst is slechts een indicatie. Er kunnen ook nog andere toestellen en machines aanwezig zijn.
Grotere brouwerijen benutten geavanceerde technieken om smaakbehoud, stabiliteit en efficiëntie te garanderen, iets wat in een kleinschalige setting uitdagender is. Dit is niet in het minst het geval bij de productie van NABLAB. Bij alcoholvrij bier wordt de alcohol vaak na de vergisting verwijderd. Hiervoor bestaan verschillende methoden met gespecialiseerde apparatuur.
- Vacuümdestillatie-unit: Verwijdert alcohol onder lage druk en temperatuur (rond 35°C) om aroma’s te behouden.
- Aromaterugwinning-systeem: Om vluchtige aroma’s opnieuw toe te voegen aan het bier.
- Membraanfilters (omgekeerde osmose) : Scheiden alcohol en water van de smaakcomponenten via semi-permeabele membranen.
- Water-terugmengingseenheid: Voor het opnieuw mengen van gefilterde smaakcomponenten met alcoholvrij water.
- Spinning Cone Column : Een toren met roterende kegels die alcohol bij lage temperatuur verwijdert terwijl de aroma’s worden gerecupereerd.
We eindigen met een kleine noot voor de microbrouwers: er zijn er ook alternatieve methoden voor de productie van alcoholvrij of alcoholarm bier, die minder afhankelijk zijn van dure installaties. Denk aan speciale gistsoorten die van nature minder alcohol produceren, gecontroleerde vergistingstechnieken of blending-methodes waarbij alcoholvrij en regulier bier worden gemengd. Hoewel deze aanpakken niet altijd dezelfde smaakdiepgang en stabiliteit opleveren als industriële processen, bieden ze microbrouwers wel haalbare opties om met NABLAB te experimenteren. Wil je meer weten over NABLAB, bekijk dan eens de samenvattingen van de presentaties tijdens onze NABLAB Brewing Conference.
Gerelateerde BLOGartikelen
- De Ideale Brouwinstallatie: Het kloppende hart van een efficiënt brouwproces is de brouwerij-installatie — een verzameling gespecialiseerde apparatuur die eenvoudige ingrediënten omzet in complexe en smaakvolle brouwsels. Afhankelijk van functie en productievolume heb je aangepaste apparatuur die gaat van eenvoudige keukenpotten en automatische brouwketels, tot verfijnde technologische hoogstandjes.
- Microbrouwerij Startklaar? Om commercieel bier te brouwen, is naast ketels, tanks en afvullijnen, ook kwaliteitsvol klein materiaal essentieel om een consistentie, hygiëne en veiligheid te garanderen. De checklist is er voor jou, microbrouwer!